برای مقاوم‌سازی، تقویت و افزایش پایداری دیوارها در برابر نیروهای جانبی می‌توان از المان های میلگرد بستر و وال پست استفاده کرد. این دو المان فلزی دو عملکرد مکمل ولی متفاوت دارند. این دو المان فلزی که با هم و یا به صورت مجزا قابل استفاده هستند، متریال خاص و روش نصب و اجرای متفاوتی دارند.
شباهت کلی میلگرد بستر و وال پست
میلگرد بستر و والپست هر دو برای مقاوم‌تر کردن سازه‌های ساختمانی به کار می‌روند.
مقایسه عملکرد والپست و میلگرد بستر
وال پست‌ها تکیه‌گاه‌های افقی و عمودی از جنس ناودانی، قوطی پروفیل و نبشی می‌باشند که با کنترل حرکت خارج از صفحه، باعث جداسازی دیوار از قاب سازه می‌شوند؛ که این امر موجب میشود دیوار در حین ارتعاش، بدون اینکه سختی یا ضربه‌ایی به قاب سازه وارد کند، آزادانه در جای خود بلغزد و فشار وارده بر دیوار به طور صحیحی توزیع شود و دیوار تخریب نشود.
یک جفت مفتول طولی تغییر شکل یافته را به هم متصل می‌کنند و میلگرد بستر را تشکیل می‌دهند که نیروی خارجی وارد شده به سازه را کنترل می‌کند. میلگرد بستر، باعث انسجام اجزای تشکیل دهنده دیوار و یکپارچه شدن دیوار میشود و مقاومت آن را در برابر آسیب‌های ناشی از ارتعاشات مثل ارتعاشات ناشی از زلزله افزایش می‌دهد. در واقع می‌توان گفت میلگرد بستر، وال پست افقی به شمار می‌روند.
ترکیب میلگرد بستر و وال پست برای پایدارسازی دیوار، نتایج بهتری به دست می‌دهد. استانداردهای معتبر مثل استاندارد ۲۸۰۰، میلگرد بستر را در تقویت دیوارهای میانقاب غیرسازه‌ای به عنوان یک جزء اصلی از اجزای تشکیل دهنده‌ی انواع وال پست‌های سنتی، به کار می‌گیرند.
مقایسه نحوه اجرای وال پست و میلگرد بستر
میلگرد بستر در لایه‌ی افقی دیوار به صورت افقی قرار می‌گیرد و حتما باید کامل در ملات پنهان شود. میلگرد بستر با عرضی 2تا3 سانتی‌متر کمتر از عرض دیوار ساخته میشود.
میلگرد بستر می‌تواند به صورت عمودی هم اجرا شود؛ که در این صورت باید میلگرد بستر را در هنگامی که بلوک ها را بر روی یکدیگر می‌چیند، در فضای خالی ایجاد شده به صورت عمودی قرار داد و ثابت کرد.
برای اتصال میلگرد بستر به دیوار یا ستون‌ها از گیره و قلاب مخصوص استفاده میشود. به این صورت که ابتدا گیره را با پیچ به دیوار اصلی و ستون کناری متصل می‌کنند سپس قلاب را درون گیره می‌اندازند و با آن میلگرد بستر را نگه می‌دارند و نیازی به اتصال فیزیکی قلاب به میلگرد بستر نیست و حتماً باید آزاد باشند.
اگر در انتهای دیواری که قرار است میلگرد بستر در آن اجرا شود، مصالح فلزی مانند تیرآهن یا میلگرد وجود داشته باشد، میلگرد بستر به آن جوش می‌دهیم.
والپست معمولاً به صورت یک چهارچوب با متریال نبشی، ناودانی، قوطی پروفیل و… به منظور جلوگیری از فروپاشی دیوار هنگام سوانح با روش‌هایی مانند جوشکاری یا پیچ و مهره به ستون‌ها و تیرها نصب میشود که روش جوشکاری والپست در اروپا منسوخ شده است.
محل اتصال وال پست ها معمولاً در حد فاصل دو جدار بیرونی و درونی دیوارها و اطراف پنجره‌ها می‌باشد.
از آنجا که بین دیوارها و ستون‌ها باید با پلی اورتان پر شود و نیز به دلیل انعطاف‌پذیری ستون‌ها در هنگام مواجه با نیروهای عمودی، اتصال والپست به ستون غیراستاندارد می‌باشد و نصب اجزاء وال پست به ستون‌ها توصیه نمی‌شود.
در صورتی که بارهای خمشی وارده بر دیوار نسبت به دیگر انواع بارهای وارده بیشتر باشد، وال پست عمودی اجرا میشود.
در هنگام اجرای وال پست عمودی، یعنی زمانی که بارهای خمشی وارده بر دیوار نسبت به دیگر انواع بارهای وارده بیشتر باشد، کل ضخامت دیوار پوشیده میشود.
توجه داشته باشید که برای بعضی از بخش‌های عمودی ساختمان می‌توان والپست را به صورت افقی نیز اجرا کرد.
زمانی که از وال پست عمودی و افقی در کنار هم استفاده گردد، می‌گوییم وال پست به صورت افقی اجرا شده است.
مقایسه قیمت وال پست و میلگرد بستر
قیمت خرید میلگرد بستر نسبت به والپست کمتر است و همچنین هزینه اجرای میلگرد بستر کمتر از هزینه اجرای وال پست می‌باشد.
مقایسه جنس (متریال ساخت) وال پست و میلگرد بستر
برای ساخت والپست از نبشی، پروفیل، ناودانی و… استفاده میشود اما از ا جنس استنلس‌استیل یا استیل گالوانیزه برای ساخت میلگرد بستر استفاده می‌کنند.
مقایسه مقاومت وال پست و میلگرد بستر
میلگرد بستر از آنجا که در ملات دیوار قار می‌گیرد باید در برابر رطوبت مصالح از مقاومت مطلوبی برخوردار باشد به همین دلیل با انواع پوشش ضدزنگ بر سطح میلگرد تا حد زیادی مقاومت آن را افزایش می‌دهند.
مقاومت والپست به اندازه‌ای است می‌تواند دیوار سازه را برای جلوگیری از ریزش در مقابل زلزله یکپارچه نگه دارد و خسارات کمتری پیش آید. وال پست قدرت و استحکام بیشتری برای تحمل نیروهای برشی و فشار دارد.
مقایسه زمان اجرای وال پست و میلگرد بستر
میلگرد بستر به این دلیل که ساده‌تر و راحت‌تر اجرا و نصب میشود نسبت به وال پست زمان کمتری نیاز دارد و سریع‌تر انجام میشود کمتر است در صورتی که برای نصب وال پست به جوشکاری نیاز است بنابراین وقت بیشتری می‌برد.
مقایسه قابلیت های وال پست و میلگرد بستر
والپست نسبت به میلگرد بستر، در برابر نیروهای خارجی، برشی و کششی از توان بیشتری برخوردار است و در مقابل، میلگرد بستر نسبت به وال پست قابلیت‌هایی مانند انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و پوسیدگی، ایجاد اتصال قوی و مقاوم‌سازی، کنترل ترک‌های ناشی از انبساط دارد.
برای مطالعه قالب بتن کلمه قالب بتن کلیک کنید.
جمع بندی
والپست و میلگرد بستر دو المانی هستند که در ساختمان‌سازی برای مهار دیوار در برابر نیروهای خارجی به کار گرفته می‌شوند.
اینکه بین والپست و میلگرد بستر کدام یک را انتخاب کنیم به نیاز پروژه و ضوابط فنی موجود در آیین‌نامه‌های ساختمانی بستگی دارد.
والپست و میلگرد بستر بسیار متفاوند و جایگزین یکدیگر نیستند؛ هر کدام وظیفه و کارکرد خودشان را دارند. این المان‌های فلزی در این دیوارها به عنوان دو المان مکمل عمل می‌کنند و با کمک یکدیگر کار تقویت دیوار را انجام می‌دهند.
خرید و نصب میلگرد بستر نسبت به والپست ارزانتر است.
بهترین جایگزین برای روش‌های سنتی مهار دیوار از جمله وال پست استفاده از وال مش می‌باشد که کامپوزیتی سیمانی برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای است و متشکل از مش فایبرگلاس به همراه یک لایه پلاستر سیمانی یا گچی می‌باشد.
